بهترین شیوه استراحت بین درس خواندن+6 راهکار

حجم بالای مطالب درسی: حجم زیاد مطالب و تکالیف درسی، به خصوص در سال‌های حساس کنکور، می‌تواند فشار زیادی بر دانش‌آموزان وارد کند. این حجم زیاد مطالب باعث می‌شود که دانش‌آموزان مجبور به ساعت‌های طولانی مطالعه و فعالیت ذهنی شوند که به مرور زمان منجر به خستگی ذهنی و جسمی می‌شود.

رقابت شدید: رقابت برای کسب رتبه‌های برتر در کنکور یا امتحانات مهم، استرس و اضطراب زیادی را به همراه دارد. این استرس نه تنها انرژی دانش‌آموزان را تخلیه می‌کند، بلکه باعث ایجاد اختلال در خواب و تغذیه آن‌ها نیز می‌شود که خود این موارد باعث افزایش خستگی در سال کنکور میشود.

ساعات مطالعه طولانی: بسیاری از دانش‌آموزان و کنکوری‌ها به دلیل حجم زیاد مطالب، مجبورند ساعات طولانی را به مطالعه اختصاص دهند که این امر باعث کاهش ساعات خواب و استراحت می‌شود. کمبود خواب نه تنها باعث خستگی جسمی و ذهنی می‌شود، بلکه تمرکز و حافظه را نیز کاهش می‌دهد.

اختلال در برنامه خواب: نامنظم بودن برنامه خواب، مثلاً دیر خوابیدن و دیر بیدار شدن، می‌تواند باعث برهم خوردن ساعت بیولوژیکی بدن شود. این اختلال باعث خستگی و بی‌حوصلگی در طول روز می‌شود همچنین خواب ناکافی به طور مستقیم بر عملکرد مغز و بدن تأثیر می‌گذارد و باعث کاهش تمرکز، حافظه و افزایش تحریک‌پذیری می‌شود.

مصرف غذاهای ناسالم: مصرف غذاهای چرب، پرشکر و فرآوری شده، باعث نوسانات قند خون و انرژی می‌شود که به مرور زمان باعث خستگی و بی‌حالی می‌شود. این نوع غذاها فاقد مواد مغذی ضروری هستند که بدن برای حفظ انرژی و عملکرد بهینه به آن‌ها نیاز دارد همچنین کمبود آب بدن، یکی از عوامل مهم خستگی است.

کم تحرکی: نشستن طولانی مدت برای مطالعه، باعث کاهش جریان خون و اکسیژن‌رسانی به مغز می‌شود که منجر به خستگی و کاهش تمرکز می‌شود. همچنین، عدم تحرک بدنی باعث ایجاد گرفتگی و درد عضلات می‌شود. به این مورد توجه داشته باشید که ورزش و فعالیت بدنی منظم، نقش مهمی در افزایش سطح انرژی و کاهش استرس دارد. کمبود فعالیت بدنی منجر به کاهش توانایی بدن در مقابله با خستگی و افزایش استرس می‌شود

عوامل محیطی: نور نامناسب در محل مطالعه، می‌تواند باعث خستگی چشم و سردرد شود. نور کم باعث ایجاد فشار بر چشم‌ها و نور زیاد باعث ایجاد خیرگی و ناراحتی می‌شود.  هوای نامطبوع و تهویه نامناسب در محل مطالعه، باعث کاهش اکسیژن‌رسانی به مغز و در نتیجه خستگی و کاهش تمرکز می‌شود. سروصدای زیاد در محیط مطالعه، باعث اختلال در تمرکز و کاهش کارایی می‌شود. همچنین، سروصدا باعث ایجاد استرس و خستگی می‌شود.

عوامل روانی و عاطفی:  نداشتن انگیزه و هدف مشخص، باعث کاهش اشتیاق به مطالعه و در نتیجه خستگی و بی‌حوصلگی می‌شود و فشارهای روانی ناشی از مشکلات خانوادگی، اجتماعی و عاطفی، باعث تخلیه انرژی و کاهش تمرکز می‌شود. همچنین متاسفانه احساس تنهایی و انزوا، به ویژه در دوران کنکور، باعث افزایش استرس و خستگی در سال کنکور میشود .

برای حفظ انگیزه در سال کنکور پیشنهاد میشود دو مقاله زیر را مطالعه کنید

اهمیت استراحت در یادگیری از دید محققان:

دکتر متیو واکر، متخصص خواب و نویسنده کتاب “Why We Sleep”، در مورد تأثیر خواب بر یادگیری و حافظه می‌گوید:

“خواب به مغز این امکان را می‌دهد که اطلاعات را شکل دهد و در حقیقت، یک فرآیند ضروری برای یادگیری است. بدون خواب کافی، در واقع شما توانایی خلق خاطرات جدید را از دست می‌دهید.”

همچنین گورگ گورورید (Gonzalo G. Gero) در تحقیقات خود نشان داده است که استراحت فعال (فعالیت‌های سبک و غیر ذهنی) می‌تواند یادگیری را تقویت کند:

“استراحت فعال به مغز اجازه می‌دهد که از اطلاعات جدید استفاده کند و همچنین خستگی را کاهش دهد.”

بعد از هر چند دقیقه مطالعه استراحت کنیم؟

این عدد بسته به شخص و اینکه چه مطالعه ای داشته است متفاوت است طبیعتا مطالعه ی دروس محاسباتی مثل ریاضی ، فیزیک به استراحت بیشتری نیاز دارد و همچنین فردی که به تازگی شروع به مطالعه کرده است و عادت به ساعت مطالعه ی طولانی ندارد ممکن است زودتر دچار خستگی شود.

ولی اگه بخواهیم به طور کلی بازه ای را تعیین کنیم به ازای هر 90 دقیقه مطالعه ، 15 دقیقه و یا به ازای هر 50 دقیقه ، 10 دقیقه استراحت کافی است.

به شدت پیشنهاد میشود مقاله چگونه روزی 12 ساعت با کیفیت درس بخوانیم را مطاله کنید تا با رعایت نکات گفته شده در کنار استراحت بجا و اندازه ساعت مطالعه ی بالایی داشته باشید.

در بازه ی استراحت بین درسی چه کارهایی میتوانیم انجام دهیم؟

میان وعده ی سالم بخورید:

وعده های غذایی سالم مثل آجیل و مغزیجات و میوه ها را جایگزین مواد غذایی ناسالم حاوی قند و چربی زیاد کنید و در استراحت های بین درسی از چنین مواد غذایی استفاده کنید تا انرژی کافی را برای بازگشت به مطالعه را داشته باشید

به دور دست نگاه کنید:

مطالعه طولانی مدت باعث خستگی چشم و آسیب بینایی می‌شود خصوصاً اگر از لپ تاپ و تبلت استفاده می‌کنید! همچنین ممکن است منجر به سر درد، تاری دید و خشکی چشم نیز شود.
سعی کنید قانون ۲۰-۲۰-۲۰ را اجرا کنید. این گونه که برای هر ۲۰ دقیقه مطالعه، به فاصله‌ای تقریباً ۲۰ فیت یا ۶ متر به مدت ۲۰ ثانیه نگاه کنید. این استراحت باعث آرامش چشم شده و به طور قابل توجهی علائم خستگی چشم را کاهش خواهد داد.

نرمش کنید:

میتوانید در استراحت های بین درسی خود یک سری نرمش ها و ورزش های ساده که نیاز به تحرک زیادی ندارند را انجام دهید در ادامه به چند نرمش ساده در محیط مطالعه می پردازیم

بلند کردن بطری آب: در تمرین ورزش ساده برای درس خواندن؛ بطری آب خود را بیاورید و از آن به عنوان وزنه استفاده کنید.  تنها کاری که باید انجام دهید این است که بطری آب خود را بالا بیاورید، حداقل 10 بار آن را تا شانه خود بالا ببرید و چند ثانیه نگه دارید و به مچ دست خود قدرت بیافزایید

طناب زنی : اگر در مکان مطالعه خود با کمبود جا مواجه هستید و نمی توانید طناب بزنید یک تمرین ورزشی ساده این است که به طور همزمان روی هر دو پا بپرید یا اگر نیاز به تغییر دارید، به طور متناوب حرکت کنید. می توانید با حرکت دادن بازوهای خود به گونه‌ای که گویی طناب در دست گرفته اید، شدت حرکت را افزایش دهید.

اصلا نباید ورزش هایتان سنگین یا خسته کننده باشد بلکه هدف از ورزش های سبک بین پارت های درسی ، فقط این است که با انگیزه و انرژی بیشتری به درس بازگردید.

آهنگ گوش دهید:

میتوانید در زمان استراحت خود از اهنگ های انگیزشی یا یسری موزیک های بی کلامی که سبب آرامش و همچنین انگیزه میشود استفاده کنید .

در ادامه مقاله چند موزیک بی کلام مناسب زمان های استراحت قرار داده ایم که میتوانید با دانلود آنها استراحت مفیدی داشته باشید.

مدیتیشن و یوگا انجام دهید:

انجام مدیتیشن و یوگا سبب افزایش تمرکز و کاهش استرس و خستگی در سال کنکور میشود اینگونه فعالیت ها به داوطلبان کمک میکند تا آرامش را در ذهن و بدن خود ایجاد کنند و مطالعه ی با کیفیت تری داشته باشند

برای انجام مدیتیشن به صورت زیر عمل کنید:

1. روی یک صندلی راحت یا روی زمین پچند زانو بنشینید. اطمینان حاصل کنید که پشت شما صاف است و بدن شما در وضعیت راحتی قرار دارد. دست‌های خود را روی زانوهای خود قرار دهید.
2. چشمان خود را ببندید و به آرامی یک نفس عمیق بکشید. چند ثانیه نفس خود را نگه دارید و سپس به آرامی خارج کنید. این کار را چند بار تکرار کنید تا احساس آرامش کنید.
3. پس از چند نفس عمیق، توجه خود را به تنفس‌هایتان معطوف کنید. فقط به ورود و خروج هوای تنفس خود توجه کنید. هر بار که فکر شما منحرف شد، به آرامی توجه خود را به نفس‌هایتان برگردانید.
4. در زمان استراحت 15 دقیقه خود ، حدود 5 الی 7 دقیقه را به مدیتیشن اختصاص دهید علاوه بر این ،شب ها قبل از خواب را نیز میتوانید به مدیتیشن اختصاص دهید
5. پس از پایان زمان، به آرامی چشمان خود را باز کنید و چند ثانیه زمان بگذارید تا به محیط خود بازگردید. می‌توانید احساسات و تغییرات در بدنتان را حس کنید.

جملات الهام بخش بخوانید:

در زمان های استراحت خود جملات الهام بخش از بزرگان یا داستان قبولی رتبه های برتر را بخوانید تا انگیزه بگیرید و بدانید که مسیر موفقیت این افراد نیز هیچگاه هموار نبوده است . همچنین میتوانید این جملات کوتاه را کنار دفتر برنامه ریزی خود بنویسید تا مدام به این جملات نگاه بیندازید

در ادامه دو مقاله زیر در این مورد میتواند به شما کمک کند

جملات انگیزشی کنکور سری اول

افزایش انگیزه در سال کنکور